«22 ANXOS»

“ 22 anxos” é unha película que trata sobre os nenos de oito anos que levaron a vacina das vexigas a América.
María Castro dá vida a Isabel Cendal, mentres que Pedro Casablanc é o doutor Balmis e Octavi Pujades, José Salvani. Completan a repartición Carlos Santos, Javier Mejía, Jaime Pujol, José Sospedra, Toni Miso, Fran Nortes, José Manuel Seda, Mariana Carballal e os nenos Camilo Redgrave, Tiago Rodríguez, Xoel Rupar e Nuno Vilela, entre outros.  Miguel Bardem dirixe a película, escrita por Alicia Lúa, gañadora dun Goya e dun premio ao Mellor Guión Europeo por «douche os meus ollos».
O produtor Robert Fonollosa ( director de Luck Banana)  coñeceu a historia por un artigo xornalístico e comprendeu enseguida, do mesmo xeito que a autora madrileña  Almudena de Arteaga, que aí había un relato apaixonante. Así naceron estes «22 anxos», película que a cadea  TVE 1   emitiu. Ademais de Luck Banana e TVE, TVG e Sunrise Pictures tamén participan no proyecto, rodado durante catro semanas en diferentes lugares de Galicia, Valencia e Madrid.
A escritora Almudena de Arteaga contou en 2010 esta incrible historia, tan sorprendente como pouco coñecida, na novela «Os anxos custodios». A vacina das vexigas non chegou ás Américas en tubos de ensaio, senón nos corpos de 22 nenos galegos, emigrantes prematuros que cruzaron o Atlántico a comezos do século XIX acompañados polo doutor Francisco Javier Balmis, Isabel Cendal -responsable dun orfanato da Coruña e única muller no barco- e o novo cirurxián José Salvany.
Aínda que xa non se conta na película, Cendal acabou fundando unha escola de enfermería que aínda segue en funcionamento en México. «O presidente da República aínda entrega cada ano un premio que leva o nome de Isabel, unha personalidade española moito máis recoñecida alí que en España», engade o produtor.
A historia de Cendal continuou outros tres anos, xa que repetiu a operación en varios países de Asia, como Filipinas e China, onde partiu xa con nenos mexicanos como portadores da vacina. Logo ensinaba aos médicos para conservala e a vacinar á poboación, un labor impagable.